FemTech: εμπόδια για τις γυναίκες που σχεδιάζουν τεχνολογικές λύσεις για γυναίκες

Γράφει η Ζωή Τζιάκου

FemTech: εμπόδια για τις γυναίκες που σχεδιάζουν τεχνολογικές λύσεις για γυναίκες

Τον Αύγουστο που πέρασε, η εταιρεία Flo έλαβε πρώτη το πολυπόθητο unicorn status στην κατηγορία του femtech. Και γιατί αυτό το νέο μας απασχολεί; Ουσιαστικά, η εφαρμογή Flo Health συγκέντρωσε 200 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις, εκτινάσσοντας την αξία της εταιρείας σε 1 δις δολάρια.

Ο όρος femtech (ή Female Technology), που καθιερώθηκε το 2016, αναφέρεται στα τεχνολογικά προϊόντα και τις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη γυναικεία υγεία. Ενδεικτικά, περιλαμβάνει apps για την παρακολούθηση της περιόδου και της ωορρηξίας, συσκευές καταγραφής συμπτωμάτων στην εμμηνόπαυση αλλά και διαγνωστικά test για νόσους όπως ο καρκίνος του μαστού.

Διανύοντας μια περίοδο όπου η ανισότητα στην υγεία μεταξύ ανδρών και γυναικών έχει αποτυπωθεί ως τεράστιο health gap είτε στην έρευνα είτε στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, το να λάβει μια εταιρεία τόσο τεράστια ποσά από επενδυτές είναι ένα σημαντικό ορόσημο για το femtech και για τις γυναίκες γενικότερα.

Έως τώρα, παγκοσμίως, μόνο 1% της χρηματοδότησης της έρευνας και ανάπτυξης στην υγεία διοχετεύεται σε παθήσεις που αφορούν τις γυναίκες, αν εξαιρέσουμε την ογκολογία. Όμως, κάθε εκατομμύριο που επενδύεται στη γυναικεία υγεία θα «επιστρέψει» περίπου 3 εκατομμύρια σε οικονομική ανάπτυξη.

Άρα, όλα δείχνουν θετικά, έτσι δεν είναι; Οι επενδυτές δείχνουν ενδιαφέρον για προϊόντα και εφαρμογές που αφορούν τις γυναίκες, άρα και εκείνες με τη σειρά τους θα έχουν πρόσβαση στην καινοτομία που τις αφορά άμεσα.

Ποιο είναι όμως το «αγκάθι» στην περίπτωση της Flo αλλά και δεκάδων άλλων εταιρειών του κλάδου; Η ομάδα πίσω από το πρώτο ευρωπαϊκό unicorn για τη γυναικεία υγεία –όπως και σε πολλές άλλες femtech startups– αποτελείται αποκλειστικά από άνδρες.

Η ανακοίνωση ήταν η αφορμή να ξεκινήσει ένας δημόσιος διάλογος, με την Anna-Sophie Hartvigsen, συν-ιδρύτρια της startup Female Invest, να κάνει λόγο για ανισότητα και για τις διακρίσεις που οι γυναίκες υφίστανται στον κόσμο των επενδύσεων. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι το να συγκεντρώσεις χρήματα ως γυναίκα ιδρύτρια είναι σχεδόν αδύνατον, με λιγότερο από 2% της χρηματοδότησης των startups να καταλήγει σε γυναίκες.

Τα δεδομένα συνηγορούν σε αυτό που υποστηρίζει η Hartvigsen: Από το 2010, σύμφωνα με στοιχεία, κάθε χρόνο στην Ευρώπη οι ιδρυτικές ομάδες που αποτελούνται μόνο από άνδρες συγκεντρώνουν τουλάχιστον 4 δις ευρώ το χρόνο σε χρηματοδότηση. Αντιθέτως, οι ομάδες που αποτελούνται μόνο από γυναίκες έχουν «σπάσει» το φράγμα του 1 δις ευρώ μόνο μια φορά, το 2021.

Παράλληλα, οι γυναίκες στην Ευρώπη αποτελούν μόνο το 15% του προσωπικού των Venture Capital εταιρειών που παίρνει τις αποφάσεις για τη χρηματοδότηση, ενώ στις ΗΠΑ αγγίζουν το 17%. Αναλύοντας δεδομένα από το 1995 έως το 2011, πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει ότι επιχειρήσεις με γυναικεία ηγεσία έχουν 63% λιγότερες πιθανότητες να λάβουν εξωτερική χρηματοδότηση.

Οι λόγοι αυτής της ανισορροπίας είναι βαθιά ριζωμένοι στην προκατάληψη απέναντι στο γυναικείο φύλο. Στον επιχειρηματικό κόσμο είναι, εξάλλου, σύνηθες το φαινόμενο οι επενδυτές να χορηγούν κεφάλαια σε ανθρώπους που μοιάζουν με εκείνους άπο άποψη φύλου, καταγωγής και εκπαιδευτικού υποβάθρου, ανοίγοντας μια μεγάλη συζήτηση περί ισότητας και συμπερίληψης.

Σύμφωνα με έρευνα του 2018, τo 62% των γυναικών επιχειρηματιών δήλωσαν ότι έχουν βιώσει κάποια μορφή προκατάληψης κατά τη διαδικασία εξασφάλισης χρηματοδότησης, ενώ αρκετές γυναίκες αναφέρουν πόσο άβολα ένιωσαν με προσωπικές ερωτήσεις που τους έκαναν οι υποψήφιοι επενδυτές («όταν θα κάνεις παιδιά, θα χάσεις το ενδιαφέρον σου για την εταιρεία;»).

Είναι πράγματι ελπιδοφόρο να γίνονται επενδύσεις σε λύσεις που βοηθούν τις γυναίκες να έχουν τον έλεγχο της υγείας τους, ιδίως σε μια εποχή που τα αναπαραγωγικά τους δικαιώματα τίθενται ξανά υπό διαπραγμάτευση -στις ΗΠΑ αλλά και αλλού. Από την άλλη, θα πρέπει να σκεφτούμε κατά πόσο τα δικαιώματα και οι αποφάσεις των γυναικών τελικά θα επηρεαστούν από το γεγονός ότι εταιρείες που ιδρύονται και ελέγχονται από άνδρες έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.